Ισλί: Η συνταγή και η ιστορία του ποντιακού Χριστουγεννιάτικου γλυκίσματος

πηγή εικόνας

Η ιστορία του ποντιακου γλυκίσματος Ισλί χάνεται στα βάθη των αιώνων. Σύμφωνα με την παράδοση, το Ισλι φτιάχτηκε για πρώτη φορά στην Τραπεζούντα, από τις γυναίκες του Πόντου, οι οποίες ήθελαν να δημιουργήσουν ένα γλυκό που θα ήταν νόστιμο και θρεπτικό. Το Ισλι φτιάχνεται με απλά υλικά, τα οποία ήταν εύκολο να βρεθούν στην περιοχή του Πόντου, όπως αλεύρι, ζάχαρη, βούτυρο, γάλα και καρύδια. Είναι σιροπιαστό γλυκό και η γέυση του είναι σχεδόν ίδια με αυτή των μελομακάρονων.

Αυτό το παραδοσιακό γλυκό συνδέεται με τις γιορτές και τις χαρές.   Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές, ανάλογα με την περιοχή του Πόντου από την οποία προέρχεται. Σε κάποιες περιοχές, το Ισλι φτιάχνεται με τη προσθήκη μπαχαρικών, όπως κανέλας και γαρύφαλλου. Σε άλλες περιοχές φτιάχνεται με τη προσθήκη άλλων καρπών, όπως σταφίδας ή σουσαμιού.

Το Ισλι είναι ένα γλυκό που έχει αγαπηθεί από γενιές και γενιές Ποντίων. Το γλυκό αυτό είναι ένα κομμάτι της ιστορίας και του πολιτισμού του Πόντου και αποτελεί μια σημαντική πτυχή της ποντιακής κουζίνας.

Για να γίνει το γλυκό χρειάζεται λεπτομερή δουλειά. Ονομάστηκε Ισλί γιατί Ις στα τούρκικα σημαίνει δουλειά. Για να ολοκληρωθεί η διαδικασία γίνεται το "κέντημα" επάνω στην επιφάνεια του γλυκού με μία ειδική βελόνα/τσιμπίδα. Εκείνα τα χρόνια οι σιδεράδες της εποχής έκαναν ειδικά τέτοιες βελόνες για αυτό το σκοπό. Για τις νοικοκυρές δεν υπήρχε καλύτερο Χριστουγεννιάτικο δώρο απο αυτό. 

Εδώ είναι μια συνταγή για να φτιάξετε το δικό σας ποντιακο Ισλι:

Η βελόνα "κεντήματος"
πηγή εικόνας

Υλικά

•  500 γρ. βούτυρο αγελαδινό σε θερμοκρασία δωματίου
•  700 γρ. κρυσταλλική ζάχαρη 
•  500 ml φρέσκο γάλα, πλήρες
•  Μισή κ.σ. μαγειρική σόδα (σκόνη)
•  1 μισο  kg  κοσκινισμένο
•  1 κ.γ. μπέικιν πάουντερ
•  250 γρ. καρυδόψιχα κοπανισμένη
•  1 κ.γ. κανέλα σε σκόνη
• μισό κ.γ. γαρύγαλλο

Για το σιρόπι

 500 ml νερό

 600 γρ. ζάχαρη

 400 γρ. μέλι

Εκτέλεση

1. Στο μίξερ χτυπάμε το βούτυρο και τη ζάχαρη, μέχρι να φτιάξουμε μια αφράτη κρέμα.
2. Ανακατεύουμε το γάλα με τη σόδα (προσεκτικά, γιατί θα αφρίσει) και το ρίχνουμε σταδιακά στο μείγμα για τα ισλί, χτυπώντας με το σύρμα.
3. Ρίχνουμε το αλεύρι και το μπέικιν πάουντερ σταδιακά και ζυμώνουμε με τον γάντζο, μέχρι να φτιάξουμε ένα ζυμάρι μαλακό αλλά που να μην κολλάει στα χέρια.
4. Παίρνουμε ένα μπαλάκι ζύμης των ισλί (μεγαλύτερο από ένα μελομακάρονο), το πιέζουμε στην παλάμη μας για να πλατύνει σαν πιατάκι του καφέ, βάζουμε στο κέντρο του 1 κουτ. γλυκού καρύδια και καλύπτουμε με τις άκρες της ζύμης για να σφραγίσουμε τη γέμιση.
5. Πιέζουμε γύρω γύρω το κομμάτι να αποκτήσει το χαρακτηριστικό τριγωνικό σχήμα και με ένα σουβλί ή πιρούνι χαράζουμε τα ισλί με πυκνές παράλληλες, χιαστί χαρακιές.
6. Για τα ισλί. προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180°C.
7. Αραδιάζουμε τα ισλί σε λαδωμένα μεγάλα ταψιά και τα ψήνουμε (σε δόσεις) για 20-25 λεπτά ή μέχρι να ροδίσουν ομοιόμορφα.
8. Για το σιρόπι βράζουμε τα τρία υλικά για 5 λεπτά και αποσύρουμε, μέχρι γίνει χλιαρό.
9. Κάθε δόση ισλί που βγάζουμε από τον φούρνο την τακτοποιούμε σε βαθιά πιατέλα και περιχύνουμε όσο είναι καυτά με χλιαρό σιρόπι.
10. Σερβίρουμε τα ισλί αφού κρυώσουν.