Πώς δημιουργούνται τα νησιά και οι ατόλες
Τα νησιά είναι εκτάσεις ξηράς που περιβάλλονται από νερό και βρίσκονται συνήθως μακριά από τις ηπείρους. Υπάρχουν σε όλους τους ωκεανούς του κόσμου, με μεγαλύτερο νησί τη Γροιλανδία. Κάποια είναι απομονωμένα, ενώ άλλα σχηματίζουν συμπλέγματα ή αρχιπελάγη, όπως τα νησιά της Χαβάης.
Κατά τα προϊστορικά χρόνια, η στάθμη της θάλασσας ανέβηκε και κάλυψε ορισμένες περιοχές, αφήνοντας ακάλυπτα μόνο τα πιο ψηλά σημεία τους – αυτά αποτέλεσαν τα νησιά.
Άλλα νησιά δημιουργήθηκαν όταν τμήματα ξηράς αποκόπηκαν από τις ηπείρους εξαιτίας γεωλογικών μετακινήσεων του φλοιού της Γης.
Υπάρχουν επίσης νησιά που αναδύθηκαν από τα βάθη των ωκεανών λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας: υποθαλάσσια ηφαίστεια που αναδύονται μέσα σε σύννεφα καπνού και ατμού, σχηματίζοντας νέα γη.
Δημιουργία ατόλων
Οι ατόλες είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά νησιά με κυκλικό σχήμα. Δημιουργούνται όταν ένα ηφαιστειογενές νησί παύει να είναι ενεργό και γύρω του αρχίζουν να αναπτύσσονται κοράλλια.
Μετά από πολλά χρόνια, το ηφαίστειο καταρρέει και βυθίζεται, αφήνοντας στη θέση του μια λιμνοθάλασσα που περιβάλλεται από κοραλλιογενή δακτύλιο.
Η ζωή στα νησιά
Πολλά νησιά έχουν εξελιχθεί σε μικρούς «κόσμους» με μοναδικά είδη ζώων και φυτών. Λόγω της απομόνωσής τους, αναπτύσσονται μορφές ζωής που δεν υπάρχουν αλλού.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι:
-
οι λεμούριοι της Μαδαγασκάρης,
-
το θαλάσσιο ιγκουάνα και η γιγάντια χελώνα των Γκαλαπάγκος,
-
και ο πλατύπους στα νησιά της Ωκεανίας, που γεννά αυγά αλλά θηλάζει τα μικρά του.
Η μακρόχρονη απομόνωση αυτών των ειδών βοήθησε στην εξέλιξή τους σε μοναδικά οικοσυστήματα.
Τα νησιά ως τόποι εξορίας
Στο παρελθόν, ορισμένα νησιά χρησιμοποιούνταν ως τόποι φυλάκισης. Οι κατάδικοι στέλνονταν εκεί για να μην μπορούν να δραπετεύσουν, αφού οι περισσότεροι άνθρωποι τότε δεν ήξεραν να κολυμπούν. Όσοι προσπαθούσαν να φύγουν, συνήθως πέθαιναν από εξάντληση ή γίνονταν τροφή για καρχαρίες.
🧭 Ο Ροβινσώνας Κρούσος και η πραγματική ιστορία
Ο γνωστός ήρωας Ροβινσώνας Κρούσος βασίζεται στον πραγματικό ναυτικό Αλεξάντερ Σέλκερκ, ο οποίος έμεινε τέσσερα χρόνια σε ένα ερημονήσι. Το νησί είχε γλυκό νερό και άγρια ζώα που του εξασφάλισαν τροφή και ρούχα. Ο Σέλκερκ εξημέρωσε μερικά κατσίκια και λέγεται πως τα είχε μάθει… να χορεύουν!
🐬 Τα δελφίνια: οι φιλικοί κάτοικοι των θαλασσών
Τα δελφίνια ανήκουν στην οικογένεια των φαλαινών με δόντια και θεωρούνται πολύ έξυπνα και φιλικά. Ζουν σε κοπάδια που μπορεί να φτάνουν και τα 1.000 άτομα και αγαπούν τα παιχνίδια και τα ακροβατικά.
Τρέφονται με ψάρια, καλαμάρια και οστρακόδερμα, ενώ μπορούν να ζήσουν κυρίως σε ζεστές θάλασσες.
Πώς ξεχωρίζουμε το δελφίνι από το σταχτοδέλφινο
Το σταχτοδέλφινο έχει ρύγχος λιγότερο μυτερό από τα άλλα είδη.
Γιατί πηδούν έξω από το νερό
Τα δελφίνια συχνά πηδούν έξω από το νερό είτε για να παίξουν, είτε για να εντυπωσιάσουν το ταίρι τους, είτε για να τινάξουν τα παράσιτα από το σώμα τους.
Το ρινοδέλφινο — ο «βασιλιάς των ακροβατικών»
Μπορεί να φτάσει σε ύψος έξι μέτρων και να κάνει έως επτά περιστροφές πριν πέσει ξανά στο νερό.
Η σχέση τους με τον άνθρωπο
Τα δελφίνια θεωρούνται φίλοι του ανθρώπου. Υπάρχουν πολλές ιστορίες για δελφίνια που έσωσαν ναυαγούς, οδήγησαν πλοία σε ασφαλή νερά ή προστάτευσαν ανθρώπους από καρχαρίες.
Οι τόνοι και τα δελφίνια
Οι τόνοι ακολουθούν τα δελφίνια, γιατί εκείνα εντοπίζουν πρώτα τις περιοχές με άφθονη τροφή. Ανταποδίδουν προσφέροντας προστασία από θηρευτές.
Το ραβδωτό δελφίνι και οι δύτες
Το ραβδωτό δελφίνι (λαγηνόρυγχος) έχει παρατηρηθεί να μιμείται τους δύτες και ακόμη και να “χορεύει” με τη μουσική που ακούγεται κάτω από το νερό.
Το μπελούγκα — το «καναρίνι των θαλασσών»
Η μπελούγκα, ένα κατάλευκο κήτος, ονομάστηκε έτσι επειδή παράγει πολλούς ήχους, σφυρίγματα και τιτιβίσματα που θυμίζουν τραγούδι πουλιών.
Συμπέρασμα
Τα νησιά αποτελούν μοναδικά εργαστήρια της φύσης: εκεί γεννιούνται νέα είδη, σχηματίζονται απίθανα τοπία και συνυπάρχουν μύθοι, επιστήμη και θαλάσσιες ιστορίες.
Από τις ατόλες των κοραλλιών μέχρι τα δελφίνια που παίζουν με τα κύματα, ο κόσμος των νησιών αποκαλύπτει τη μαγεία της ζωής στη Γη.
0 Σχόλια