Ζωή σε χρώματα και αγάπη: Από τον Oscar Wilde στον Adalbert Stifter

Στον πυρήνα κάθε αυθεντικής ανθρώπινης εμπειρίας βρίσκονται δύο μεγάλες δυνάμεις: η χαρά που αναδύεται από την αισθητική της ζωής – τα χρώματά της, τις μυρωδιές, τις μικρές καθημερινές ομορφιές – και η αγάπη που, ακόμη κι αν διαρκεί μια στιγμή, μπορεί να ανατρέψει ολόκληρους αιώνες συνηθειών και προσπαθειών.

Ο Oscar Wilde το αποτυπώνει με τη γνωστή ρήση του:

«Man soll Anteil nehmen an der Freude, der Schönheit, der Farbigkeit des Lebens.»
«Πρέπει κανείς να συμμετάσχει στη χαρά, την ομορφιά, τη χρωματικότητα της ζωής.»

Ο Wilde μάς καλεί σε μια ενεργητική θέση απέναντι στην ύπαρξη· όχι θεατές, αλλά συμμέτοχοι. Να βλέπουμε τον πρωινό ήλιο που χρωματίζει τη θάλασσα, το γέλιο ενός παιδιού, τη ζεστή υφή ενός χειροποίητου κεραμικού και να τα αναγνωρίζουμε ως μέρος του εαυτού μας. Στον κόσμο της πίεσης και της ταχύτητας, αυτή η «συμμετοχή» γίνεται πράξη αντίστασης: η απόφαση να γευτούμε τον καφέ δίχως βιασύνη, να θαυμάσουμε έναν πίνακα δίχως να βγάλουμε αμέσως φωτογραφία. Είναι η επιλογή του παρόντος – κι ίσως ο μοναδικός τρόπος να βιώσουμε πληρότητα.

Από την άλλη πλευρά, ο Adalbert Stifter θέτει το ερώτημα της αγάπης ως υπέρτατης αξίας:

«Was ist das, was in Jahrtausenden die Menschen taten gegen einen Augenblick der Liebe?»
«Τι είναι αυτό που έχουν κάνει οι άνθρωποι για χιλιετίες ενάντια σε μια στιγμή αγάπης;»

Ο Stifter συγκρίνει τις αθροιστικές πράξεις της ανθρωπότητας σε βάθος αιώνων με τη βαρύτητα ενός μόνο στιγμιότυπου αγάπης – μιας ματιάς, ενός αγγίγματος, μιας άδολης πράξης προσφοράς. Υπαινίσσεται ότι ολόκληρη η ιστορία ίσως ωχριά μπροστά σ’ εκείνο το κλάσμα του χρόνου όπου δύο ψυχές συναντώνται αυθεντικά. Η ερώτησή του δεν ζητά αριθμητική απάντηση· μας προκαλεί να επανεκτιμήσουμε τις ιεραρχίες μας.

Η συνάντηση των δύο ιδεών

Πώς συνδέονται οι δύο ρήσεις; Η χαρά και η ομορφιά που υπερασπίζεται ο Wilde δεν είναι απλώς αισθητικές· είναι η προπόνηση της καρδιάς για να αναγνωρίσει, όταν έρθει, τον «στιγμιαίο» θρίαμβο της αγάπης που υμνεί ο Stifter. Όποιος έχει μάθει να παρατηρεί τα χρώματα του δειλινού, να χαίρεται ένα ποτήρι κρασί ή να αφουγκράζεται τον παφλασμό των κυμάτων, είναι ήδη ανοιχτός στο θαύμα εκείνης της μιας αγκαλιάς που μπορεί να αλλάξει τον ρυθμό του βίου του.

Μια πρακτική πρόσκληση

• Καλλιεργήστε το βλέμμα: κάθε ημέρα επιλέξτε συνειδητά ένα στοιχείο ομορφιάς και δώστε του χρόνο.

• Μοιραστείτε τη χαρά: ένα χειροποίητο γλυκό, ένα ουσιαστικό «ευχαριστώ», μια σύντομη σημείωση εκτίμησης.

• Δημιουργήστε χώρο για αγάπη: απλοποιήστε το πρόγραμμα, ώστε να υπάρχει κενός χρόνος – εκεί γεννιούνται οι στιγμές που θυμόμαστε.

Έτσι, καθώς συμμετέχουμε συνειδητά στη «χρωματικότητα της ζωής», προετοιμαζόμαστε να αναγνωρίσουμε και να τιμήσουμε εκείνη τη μοναδική στιγμή αγάπης που, όπως υπαινίσσεται ο Stifter, αξίζει περισσότερο από χιλιετίες ανθρώπινων προσπαθειών. Γιατί, τελικά, η ζωή είναι ένα καλειδοσκόπιο χρωμάτων που αποκτά νόημα όταν φωτίζεται από τη λάμψη της αγάπης.