Μαθαίνω για τον ζωγράφο, Κλοντ Μονέ (Claude Monet)

Claude Monet (1840-1926), In the “Norvégienne”, 1887.

Ο Κλοντ Μονέ γεννήθηκε το 1840 στο Παρίσι την πρωτεύουσα της Γαλλίας. Ηταν ένας πολύ σπουδαίος καλλιτέχνης και βοήθησε στη δημιουργία ενός ρεύματος στη ζωγραφική που λέγεται ιμπρεσιονισμός. Πολλοί πίνακες του Μονέ  απεικονίζουν το νερό. Τα πλοία, ο ωκεανός, οι γέφυρες και οι λίμνες, ήταν μερικά από τα αγαπημένα του θέματα. Του άρεσε πολύ να βλέπει και να ζωγραφίζει την αντανάκλαση των χρωμάτων στο νερό και την όψη που έπαιρναν ο ουρανός και τα σύννεφα, όταν καθρεφτίζονταν μέσα σε αυτό. Μάλιστα είχε μετατρέψει μία βάρκα σε πλωτό εργαστήριο, όπου εκεί είχε μπογιές, πινέλα, καμβάδες και άλλα υλικά. Ταξίδευε με αυτό στα ποτάμια και σταματούσε στα μέρη που του άρεσαν για να ζωγραφίσει. Οταν ήταν μικρός η οικογένειά του μετακόμισε από το Παρίσι στη Χάβρη, μία παραθαλάσσια πόλη. Εκεί έκαναν στάση όλα τα πλοία και αγόραζαν προμήθειες για τα μακρινά ταξίδια τους από το Παντοπωλείο που είχε ο πατέρας του Μονέ  . Ετσι ο Κλοντ από μικρή ηλικία γνώρισε πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους.

Δεν ήταν πολύ καλός μαθητής και δεν πρόσεχε καθόλου στο μάθημα. Ηταν πολύ άτακτος, ενώ περνούσε την ώρα τους σχεδιάζοντας αστεία σκίτσα των δασκάλων του. Ετσι έμαθε να φτιάχνει πολύ καλά σχέδια. Οταν μεγάλωσε πολλοί άνθρωποι διασκέδαζαν με αυτές τις αστείες ζωγραφιές και τον πλήρωναν για να σχεδιάσει το σκίτσο τους. Ο Κλοντ έβγαλε λεφτά πουλώντας αυτά τα σκίτσα ώσπου μία μέρα ένας γνωστός καλλιτέχνης της περιοχής τον συμβούλεψε να αρχίσει να ζωγραφίζει. Ήταν ο Μπουντεν,  ο οποίος είχε μερικές νέες ιδέες για τη ζωγραφική που άρεσαν στον Μονε. Ο Μπουντεν πίστευε ότι οι καλλιτέχνες θα έπρεπε να ζωγραφίζουν έξω στο ύπαιθρο και όχι κλεισμένοι σε εργαστήρια. 

Παλαιότερα οι καλλιτέχνες έπρεπε να φτιάχνουν τις μπογιές τους ανακατεύοντας χρωματιστή σκόνη και λάδι μέσα σε ειδικά δοχεία. Οταν εφευρέθηκαν, όμως, οι λαδομπογιές σε σωληνάρια οι καλλιτέχνες μπορούσαν να μεταφέρουν τα σύνεργα τους πολύ πιο εύκολα για να ζωγραφίσουν στο ύπαιθρο. Ωστόσο δεν ήταν πάντα εύκολο να δουλεύει κάποιος έξω, γιατί συχνά κολλούσαν πάνω στους πίνακες άμμος και σκουπίδια. 

Τα σπίτια του Κοινοβουλίου, Ηλιοβασίλεμα, Κλοντ Μονέ, 1903

Το 1862 έφυγε από τη χάβρη και πήγε στο Παρίσι για να σπουδάσει στη σχολή Καλών Τεχνών όπου εκεί γνώρισε και άλλους νέους καλλιτέχνες και έγινε φίλος με τον Ρενουάρ, τον Σισλει, Μπαζιγ. Ο Μονέ  τους έδειξε πόσο πιο ωραία μπορούσε να ζωγραφίσει κάποιος στο ύπαιθρο. Ονειρευόταν ότι κάποια μέρα οι πίνακες του θα γίνονταν γνωστοί και ότι όλοι θα έτρεχαν να τους αγοράσουν. Για να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα έπρεπε να εκθέσει στους πίνακες του το περίφημο σαλόνι του Παρισιού. Ηταν ένα είδος γκαλερί όπου πήγαιναν άνθρωποι από όλα τα μέρη του κόσμου για να δουν τα έργα των μεγάλων καλλιτεχνών. Δεν ήταν εύκολο να εκθέσει κάποιος τα έργα του στο σαλόνι, γιατί οι κριτές διάλεγαν μόνο τους πίνακες που τους άρεσαν. Ο Μονέ  πήγαινε συχνά τα έργα του στο σαλόνι. Οι κριτές άλλοτε τα δέχονταν και άλλοτε τα απέρριπταν. 

Οι γυναίκες στον κήπο, ήταν ένας από τους πίνακες του Μονέ  που δεν είχε γίνει δεκτός. Ο ζωγράφος είχε χρησιμοποιήσει το ίδιο μοντέλο και για τις τέσσερις γυναίκες του πίνακα. Το όνομά της ήταν Καμίλ. Ο Κλοντ και η Καμίλ ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν λίγα χρόνια αφότου τελείωσε αυτός ο πίνακας. Χρησιμοποιούσε συχνά τη γυναίκα και τα παιδιά του ως μοντέλα. 

Το σαλόνι όμως δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία στο Μονέ  και τους φίλους του και ετσι οι καλλιτέχνες αποφάσισαν να οργανώσουν δική του έκθεση. Ηθελαν να δείξουν στον κόσμο ποσο συναρπαστικά ήταν τα έργα που ζωγράφιζαν στο ύπαιθρο, αλλα η έκθεση αυτή δεν πήγε τόσο καλά. Εκείνη την εποχή ο κόσμος ήθελε να βλέπει πίνακες που παρίσταναν κάποια σημαντική μάχη ή κάποιο ιστορικό γεγονός ενώ είχαν συνηθίσει να βλέπουμε έργα με καθαρές κόφτες γραμμές και με μουντά σκοτεινά χρώματα. Ο Μονέ  και οι φίλοι του έδιναν μεγάλη σημασία στην ομορφιά που αποκτούσε κάποιο αντικείμενο, όταν έπεφτε πάνω του το φως του ήλιου. Τους άρεσε να ζωγραφίζουν συνηθισμένα πράγματα όπως μία βάρκα στη λίμνη, τους βράχους δίπλα στον ωκεανό, ακόμα και τις θημωνιές. Σε ένα χωράφι. κάποιος δημοσιογράφος που είδε τον πίνακα του Μονέ  εντύπωση-ηλιοβασίλεμα όνομασε αυτούς τους καλλιτέχνες ιμπρεσιονιστές από την αγγλική λέξη impression, που σημαίνει εντύπωση. Παρόλο που ο κόσμος δεν έδειχνε ιδιαίτερο ενθουσιασμό για τους πίνακες του Μονέ  εκείνος συνέχισε να ζωγραφίζει. Πίστευε ότι ήταν πολύ σημαντικό να δείχνει σκηνές της καθημερινής ζωής και προσπαθούσε να αποδίδει τα χρώματα, τις σκιές και το φως, όσο καλύτερα μπορούσε. Ο Μονέ κατάφερνε να δείχνει ακόμα και τον ατμό που έβγαινε από τη μηχανή ενός τρένου. Αν κοιτάξει κάποιος τους πίνακες του Μονέ  από πολύ κοντά, συχνά δεν μπορεί να καταλάβει τι έχει ζωγραφίσει ο καλλιτέχνης. Τα έργα του δείχνουν να είναι φτιαγμένα από ακατάστατες πινελιές. Αν όμως απομακρυνθεί μπορεί να συλλάβει το νόημα του πίνακα. Οι συναρπαστικές γραμμές και τα έντονα χρώματα στους πίνακες του Μονέ  δίνουν την εντύπωση στον παρατηρητή ότι βρίσκεται στο μέρος, οπου ο καλλιτέχνης έφτιαξε το έργο. Ο μονέ προσπαθούσε να πλησιάσει όσο περισσότερο μπορούσε τα αντικείμενα που ζωγράφιζε, ανεξάρτητα από τις συνθήκες που επικρατούσαν. Συχνα επρεπε να δενει κάπου τον καμβά του για να μην τον παρασύρουν τα κύματα.

Μετά τον θάνατο της Camille, ο συντετριμμένος
Μονέ φιλοτέχνησε μια σειρά από «παγερούς» πίνακες

Ζωγράφισε το ίδιο θέμα πολλές φορές. Τη μια φορά το ζωγράφισε πρωί ,την άλλη απόγευμα ,τη μία καλοκαίρι, την άλλη φθινοπωρο. Με αυτό τον τρόπο ηθελε να δει πως το έργο του αλλάζει όψη ανάλογα με το φως. Όταν ο Μονέ  γέρασε ο κόσμος άρχισε επιτέλους να εκτιμά τα έργα του. Εγκαταστάθηκε σε μία μικρή πόλη της Γαλλίας και έφτιαξε έναν υπέροχο κήπο με μικρές λίμνες. Έζησε μέχρι τα 86 του χρόνια. Τα τελευταία 10 χρόνια ζωγράφιζε σκηνές από τον κήπο του. Αυτοί οι πίνακες είναι από τους πιο όμορφους. Μερικοί από αυτούς έχουν πλάτος μεγαλύτερο από 12 μέτρα. Ο Μονέ  αγαπούσε πολύ τη φυση και ζωγράφιζε με χρώματα, όμοια με αυτά που έβλεπε γύρω του. Μπορούσε να ζωγραφίσει ακόμα και την ομίχλη και να την κάνει να δείχνει αληθινη. Είχε την ικανότητα να δείχνει πως φαίνονταν τα πράγματα, ακριβώς τη στιγμή που τα ζωγράφιζε, όπως κάνει και μία φωτογραφική μηχανή.